Regulacja pracy zdalnej w kodeksie pracy
Na etapie opiniowania w procesie legislacyjnym znajduje się projekt dotyczący uregulowania kwestii pracy zdalnej. Powodem ku stworzeniu takiej nowelizacji okazała się być pandemia, która narzuciła wiele zmian w codziennym życiu, a także i w prawie. W świecie pandemicznym pojawiło się wiele zagadnień dotyczących nowych rozwiązań albo rozwiązań wykorzystywanych w małym stopniu. Niewątpliwie do nich należy praca zdalna. Projekt zakłada zmiany w zakresie warunków, sposobu wykonywania oraz prawa do świadczenia pracy zdalnej.
Regulacje, w sytuacji gdy ustawa zostanie ogłoszona w obecnym kształcie będą zawierać nie tylko definicję pracy zdalnej i warunki takiej pracy, ale także kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wypadku przy pracy. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na fakt, iż w świetle ustawy zmieniającej ma zostać uchylony rozdział dotyczący telepracy, który ma zostać zastąpiony regulacjami dotyczącymi pracy zdalnej. Kolejnym aspektem jest definicja pracy zdalnej oraz wyszczególnienie, iż będzie ona mogła być zarówno wykonywana całkowicie, jak i w części w miejscu pracy, a więc hybrydowo.
W odniesieniu zaś do warunków pracy zdalnej będą one ustalane już na etapie podpisywania umowy o pracę i uzgadniania obowiązków pracownika. Bardzo ważną kwestią okazują się być urządzenia, na jakich praca ma być wykonywana, bowiem podjęcie pracy zdalnej zależeć będzie od złożonych oświadczeń i zawartych porozumień. Pracownik będzie musiał złożyć oświadczenie, iż jest w stanie wykonywać pracę w systemie zdalnym z największą starannością, tj. z zachowaniem wymaganych warunków lokalowych i technicznych. Co do zasady to pracodawca będzie musiał zapewnić urządzenia niezbędne o wykonywania tej pracy, jednak w sytuacji, gdy pracodawca nie posiada niezbędnych do wykonywania tej pracy urządzeń pracownik musi oświadczyć, iż on je posiada i jest w stanie wykonywać na nich swoje obowiązki. Powyższe oświadczenia odnoszące się do warunków wykonywania pracy zdalnej będą przesądzały o możliwości jej wykonywania.
Co ciekawe, z pracy zdalnie nie zostaje wyłączona odpowiedzialność za wypadek przy pracy, jednakże jego analiza może sprawiać duże trudności począwszy od konieczności przeprowadzenia oględzin miejsca wypadku. Zarówno pracodawca, jak i pracownik nie zostali także zwolnieni z przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W odniesieniu do rozpoczęcia pracy zdalnej należy zauważyć, że pracodawca będzie uprawniony do polecenia pracy zdalnej – po uzyskaniu oświadczeń, a w związku z możliwością polecenia pracy zdalnej ustawodawca uznał także, że pracodawca będzie musiał dostosować się do wniosku pracownika, który będzie chciał wykonywać pracę zdalną w sytuacji, gdy pracownik posiada indywidualny rozkład czasy pracy – system przerywany, bądź ruchomy, pracownik wychowuje dziecko do lat 4, bądź jest rodzicem dziecka z niepełnosprawnością – przy czym tu bez ograniczenia wiekowego. Ważną regulacją, która miałaby się znaleźć w kodeksie pracy jest też możliwość wnioskowania o wykonywanie pracy zdalnej, bowiem na wniosek pracownika będzie on miał prawo w wymiarze nieprzekraczającym 12 dni w roku kalendarzowym świadczyć pracę zdalnie.
Do obowiązków pracodawcy, gdy dojdzie do zmiany należałoby:
- dostarczenie pracownikowi materiałów i narzędzi, a w razie wykorzystywania swoich wypłacenie ryczałtu/ekwiwalentu za używanie swoich urządzeń,
- pokrycie kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, a także kosztów związanych z wykonywaniem pracy, np. zwrot kosztów energii elektrycznej,
- zapewnienie pomocy technicznej i szkolenia, a także zapewnienie ochrony danych i określenie chronionych danych, które są udostępniane pracownikowi.
Szczegółowe zasady w odniesieniu do powyższych mają być regulowane porozumieniami i regulaminami pracodawcy.
Za regulacjami w przedmiocie pracy zdalnej stoi szereg dodatkowych norm prawnych, które muszą być przestrzegane, najczęściej zarówno względem pracownika wykonującego pracę w jej miejscu, a i tego który wykonuje ją zdalnie, np. zakaz dyskryminacji, czy też przepisy ogólne dotyczące samego wykonywania pracy z należytą starannością, jak i wypowiedzenia stosunku pracy. Regulacje te zdają się być bardzo potrzebne, bowiem aktualnie pracę zdalną wykonuje wielu pracowników, jednakże przepisy nie są do niej dostosowane.