Skip links

Czy mogę odziedziczyć majątek po moim konkubencie ?

Konkubinat, czyli nieformalny związek kobiety i mężczyzny zyskuje na popularności. Pod wieloma względami przypomina on związek małżeński, zwłaszcza w zakresie więzi osobistej i majątkowej łączącej konkubentów.

Pojawia się zatem pytanie jak wygląda pozycja konkubentów w polskim porządku prawnym? Czy konkubina odziedziczy majątek po zmarłym konkubencie tak jak żona dziedziczy po zmarłym mężu? Czy ustawodawca przewidział rozwiązanie pojawiających się w związku z tym komplikacji?

Otóż nie. Odpowiedź w tym zakresie jest jednoznaczna. Nawet długotrwałe faktyczne pożycie konkubentów nie powoduje prawnego uznania łączącego ich związku za związek małżeński.

Co zatem oznacza to w praktyce?

Zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym w przypadku gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu zastosowanie znajdują przepisy o dziedziczeniu ustawowym. W pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci spadkodawcy wraz z jego małżonkiem, dziedziczą oni w częściach równych przy czym małżonkowi nie może przypaść mniej niż ¼ całości spadku.  Niestety ustawodawca nie przewiduje, aby niniejszą zasadę stosować odpowiednio do konkubinatu. W praktyce oznacza to tyle, że konkubent nie odziedziczy niczego po swoim partnerze. Dla przykładu para pozostająca w nieformalnym związku kupuje nieruchomość, przy czym w akcie notarialnym właścicielem zostaje tylko jeden z nich. Drugi nie ma po jego śmierci żadnych praw do niniejszej nieruchomości.

Jedyną możliwością rozwiązania takiego problemu i niejako zabezpieczenia się wzajemnie jest sporządzenie testamentu, w którym do spadku zostanie powołany konkubent.  Niestety takie rozwiązanie również obwarowane jest kolejną pułapką w postaci konieczności zapłaty podatku od spadku, który nie obowiązuje małżonków. Zasada ta znajduje odzwierciedlenie w ugruntowanym orzecznictwie, które jednoznacznie wskazuje że konkubina nie może żądać zaliczenia do I grupy podatkowej ( grupy 0) po śmierci partnera, bez względu na przyczynę niesformalizowania związku.

Podsumowując powyższe zasadnym jest aby sprawy majątkowe zostały przez partnerów rozwiązane za życia, co pozwoli na uniknięcie ewentualnych problemów spadkowych.